Issue link: https://maltatoday.uberflip.com/i/1369936
27 films illum • IL-ĦADD 9 TA' MEJJU 2021 Carmel Bonnici Sacco e Vanzetti - Film storiku u klassiku Taljan Dan l-artiklu se jkun iddedikat għal żewġ individwi, li ħafna ma jafux bihom fiż- żminijiet tal-preżent, imma kważi 100 sena ilu l-każ tagħhom qajjem sensazzjoni sħiħa kemm fl-Istati Uniti, fejn ġraw l-inċidenti, li se nsemmi u anke fil-gazzetti u radji Ewropej. Nicola Sacco u Bartolomeo Vanzetti li twieldu fl-Italja kienu żewġ anarkisti li ġew mixlija bi qtil u b'serqa bl-armi u anki ħadu l-mewt fuq is-siġġu elettriku meta kien hemm indikazzjoni ċara li kienu innoċenti. Fl-1971 inħadem il-film Sacco E Vanzetti (Sacco And Vanzetti) tad-direttur Giuliano Montaldo, bl-atturi li nterpretaw lil dawn it-tnejn ikunu l-bravu Gian Maria Volonte' (l-kattiv f 'Per Un Pugno Di Dollari (1964) (A Fistful Of Dollars) u s-sequel Per Qualche Dollaru In Piu' (1965) (For A Few Dollars More)) u Riccardo Cucciolla. F'dan il-film ta' sagħtejn ħadmu wkoll l-Irlandiż Milo O'Shea u l-Ingliżi Cyril Cusack u Geoffrey Keen flimkien mal-kantanta Taljana Rosanna Fratello. L-interess għal din il-produzzjoni tkompla tkabbar minħabba l-mużika evokattiva tal-mibki kompożitur Ennio Morricone u l-ballati (3) kantanti minn Joan Baez, esponenta ewlenija ta' dawk imsejħa "protest songs". Morricone flimkien ma' Baez ikkomponew il-kanzunetta forma ta' marċ Here's To You (li jinstema' waqt il-kreddti tal- aħħar) li tagħti omaġġ denju lil dawn iż-żewġ vittmi bla ħtija. Nicola Sacco kien jaħdem bħala watchman ta' bil-lejl u anki jagħmel iż-żraben. Hu twieled nhar it-22 ta' April 1891 f 'Torremaggiore, fil- provinċja ta' Foggia, fir-reġjun Apulia. Ta' 17- il sena emigra lejn l-Istati Uniti. Bartolomeo Vanzetti li twieled fil-11 ta' Ġunju 1888 f 'Villafalletto, fil-provinċja ta' Cuneo, reġjun ta' Piedmonte, l-Italja, kien bejjiegħ tal-ħut. Hu wasal l-Amerika ta' 20 sena. Dawn iż- żewġt irġiel telqu mill-Italja fl-1908 u ltaqgħu flimkien għall-ewwel darba fl-1917 waqt strike. Kien maħsub li dawn kienu segwaċi ta' Luigi Galleani, anarkista Taljan li kien iħaddan vjolenza rivoluzzjonarja, nkluż assassinji u tqegħid ta' bombi. F'dak iż-żmien, il-grupp Galleani, kif kienu magħrufa kienu fl-ogħla post tal-lista tal-Gvern Amerikan ta' għedewwa perikolużi. Sa mill-1914, din l-għaqda kienet identifikata f 'diversi attentati ta' qtil u bombi, kif ukoll attentat biex javvelenaw ħafna nies. Il-pubblikazzjoni ta' ktieb Cronaca Sovversiva ta' Luigi Galleani kienet projbita u mwaqqfa f 'Lulju 1918. Galleani u tmienja mill-ħbieb intimi tiegħu ġew iddeportati fl-24 ta' Ġunju 1919. Dawk il-Galleani li baqgħu fil-pajjiż, forsi kienu sittin b'kollox, nedew kampanja ta' vjolenza bla waqfin kontra l-politiċi, l-imħallfin u uffiċjali federali oħrajn tal- Istati Uniti. F'wieħed minn dawn l-attentati biex jisplodu d-dar ta' Avukat Ġenerali, miet Carlo Valdenoci li kien l-editur ta' Cronaca Sovversiva u ħabib ta' Sacco u Vanzetti. Il- bomba li kien qrd iġorr f 'idu splodiet qabel il-ħin. Ħafna assoċjati ta' din l-għaqda li kienu suspettati f 'dan l-inċident ġew interrogati. Jumejn biss qabel Sacco u Vanzetti ġew arrestati, Andrea Salsedo waqa' mit-tieqa tad-Dipartiment tal-Ġustizzja fi New York City u miet. Roberto Elia, stampatur bħal Salsedo u li ammetta li kien anarkist, waqt li kien investigat li Salsedo kkommetta suwiċidju għax beża' li jikxef lil sħabu. Wara, Elia biddel il-verżjoni tiegħu u qal li Aġent Federali tefgħu mit-tieqa għall-isfel. Il- mewt ta' Salsedo serviet ta' diżastru għal dan id-Dipartiment. Meta arrestaw lil Sacco u Vanzetti nsabet korrispondenza ma' diversi Galleanisti u ittra waħda avżat lil Sacco biex jeqred il-korrispondenza kollha wara li tinqara. Il-kumpanija taż-żraben Slater-Morrill Shoe Company kienet tinsab f 'Pearl Street, fil-belt ta' Braintree, Massachusettes. Nhar il-5 t'April 1920, żewġ irġiel ġew misruqin u maqtula meta kienu jġorru l-pagi kollha tal-ħaddiema f 'żewġ kaxxi tal-azzar għall- fabbrika propja. Wieħed minnhom, Alessandro Berardelli sparawlu erba' darbiet hekk kif ipprova joħroġ il-pistola tiegħu biex jiddefendi ruħu. Din l-arma baqgħet mal-art wara dan l-inċident. Ir-raġel l-ieħor, dak li jħallas il-pagi li ma kellux armi fuqu, sparawlu darbtejn, darba f 'sidru u t-tieni tir li kien fatali, f 'dahru meta pprova jaħrab. Nicola Sacco u Bartolomeo Vanzetti ġew mixlija li kienu nvoluti f 'din is-serqa u l-qtil li seħħ. Waqt ġuri li dam it sigħat biss, huma nstabu ħatja ta' qtil volontarju nhar l-14 ta' Lulju 1921. Wara saru serje ta' appelli mill- fondi tal-Kumitat Difensiv tagħhom, ditta privata. Dawn l-appelli saru wara li xi xhieda bidlu l-versjoni tagħhom, evidenzi ballistiċi li ma qablux, ġurija preġudikata minn qabel u allegatament wieħed mill-ħallelin stqarr is- sehem tiegħu f 'din l-affari. L-appelli kollha ma ġewx milquha mill-Imħallef Webster ayer u anki eventwalment mill-Qorti Suprema tal-Istat ta' Massachusettes. Sal- 1925, dan il-kas ġibet attenzjoni globali. Meta d-dettalji tal-ġuri u l-innoċenza tal-imputati saret magħrufa, Sacco u Vanzetti sabu rwieħhom fiċ-ċentru tal-aqwa mill-kawżi ċelebri tal-istorja moderna. Fl-1927, protesti għall-ħelsien taghħom saru fl-ibliet maġġuri tal-Amerika ta' Fuq u tal-Ewropa, kif ukoll f 'Tokjo, Sydney, Sao Paolo, Rio De Janeiro, Buenos Aires u Johannesburg. Kittieba rinomati, artisti u akkademiċi talbu biex jinħelsu u jsir ġuri ġdid. Il- Professur Felix Frankfurter li studja l-liġi f 'Harvard u li l-quddiem sar imħallef tal- Qorti Suprema argumenta għall-innoċenza tagħhom f 'artiklu f 'Atlantic Monthly li qrawh ħafna nies u wara ppubblikah fi ktieb. Imma, dawn iż-żewġ imsejknin inqatgħatilhom għall-mewt f 'April 1927, fejn l-għajta aktar kibret. Il-Gvernatur ta' Massachusettes irċieva numru enormi ta' telegrammi kollha jsostnu biex jaħfrulhom u kummissjoni ta' tlieta apposta inħatret biex tinvestiga l-kas. Wara gimgħat jiddeliberaw bejniethom bil-moħbi, li jinkludu intervisti ma' mħallef, avukati u diversi xhieda, l-kummissjoni qablet mal- verdett ta' qabel. Sacco u Vanzetti ngħataw is-siġġu elettriku nhar it-23 t'April 1927. F'irvelli li qamu wara, nqerdet propjeta' f 'Pariġi, Londra u f 'xi bliet oħra. Investigazzjonijiet dwar dan il-każ komplew matul is-snin 30 u anki 40. Il-pubblikazzjoni tal-ittri ta' dawn iż-żewġ vittmi fejn huwa pproklamat b'qawwa l-innoċenza tagħhom intensifikaw il-qbil li dawn ġew maqtula mhux għas-serqa u l-qtil li sar imma minħabba t-twemmkin politiku tagħhom. Fl-1977, il-Gvernatur ta' Masschusettes, Michael Dukakis (kuġintu Olympia kienet attriċi li rebħet l-Oscar u mietet reċentement, fit-9 TA' MEJJU), ħareġ proklama li Bartolomeo Vanzetti u Nicola Sacco ma kellhomx ġuri sinċier u kull diżunur minn fuqhom għandu jitneħħa, imma qatt ma pproklama li kienu innoċenti. Barra l-film Taljan tal-1971 li semmejt qabel, ħarġu diversi xogħlijiet ċinematografiċi oħra u serje televiżiva dwar dawn iż-żewġ emigranti Taljani li tassew, intortament, spiċċaw ħażin. L-aħjar fost dawn, huma: SACCO UND VANZETTI (1927) Film Germaniż; L'AFFAIRE SACCO ET VANZETTI (1967) Film Franċiż; SACCO AND VANZETTI (1972) (serje tat-TV); THE DIARY OF SACCO AND VANZETTI (2004). Il-kritiku rinomat Roger Ebert kien ilu xahar jilmenta minn ruxxmata ta' films medjokri pero' f 'salt wieħed waslu diversi ta' livell għoli u sostna li Sacco And Vanzetti kien l-aħjar fosthom. Ħaddieħor iddikjara li dan hu xogħol li direttament jolqot l-aħjar preġjudizzji tagħna u li jidħol sparat fis- sentimenti li nħossu (forsi bil-mużika tal- maestro mibki Ennio Morricone u l-ballati ta' Joan Baez). Il-kanzunetta tal-aħħarnett Here's To You turi dan: 'Here's to you Nicola and Bart. Rest forever here in our hearts, the last and final moments is yours, that agony is your triumph...'