Issue link: https://maltatoday.uberflip.com/i/392872
6 illum | Il-Ħadd 05 ta' Ottubru 2014 Ottubru u l-għarfien fuq IXXAHAR ta' Ottubru hu sinonimu ma' diversi kampanji dwar l-għarfien fuq il-kanċer tas-sider. Marda li ftit huma dawk in-n ies konxji li taffettwa anke l-irgiel għalkemm fuq numri ferm iżgħar minn nisa. Għal ħafna nisa kollox jibda meta l-mara tkun ħasset xi boċċa fis-sider. Mhux kull boċċa bilfors tkun kanċer imma li hu żgur hu li ħadd m'għandu jirriskja jevita vista medika. Fil-passat, l-unika tama li kellha mara li kien ikollha kanċer tas-sider kienet li tagħmel mastektomija - operazzjoni xejn pjaċevoli li fiha jitneħħa s-sider flimkien mal-glandoli limfatiċi tas- sider u ta' taħt l-idejn, u l-muskoli tas-sider. Il-kura permezz tal-kimoterapija jew ir-raġġi spiss kienet iżżid it- tbatija. Ħafna kienu jibżgħu mill-"kura" iktar milli mill- marda. Il-ġlieda kontra l-kanċer tas-sider kienet u għadha taqbida kontinwa bejn il-ħtieġa li tiġi kkurata b'mod aggressiv u x-xewqa li jiġi evitat li l-persuna tiġi sfigurata bla bżonn kif ukoll li tbati l-effetti tal-kura li jikkaġunaw ħafna uġigħ. Madankollu, minkejja l-avvanzi fil-mediċina, il-kanċer tas-sider jibqa' wieħed mill-akbar kaġuni ta' mewt bil-kanċer fin- nisa. Ir-riskju jiżdied bl-età. Madwar 80% tal-każi huma ta' nisa 'l fuq minn 50 sena. Imma t-tajjeb hu li l-kanċer fis-sider hu wieħed mill-iktar kanċer li jista' jiġi kkurat. 97% tan-nisa li l-kanċer ta' sidirhom ikun fl-ewwel stadju tiegħu u ma jitħalliex jinfirex għadhom ħajjin wara ħames snin li jkunu saru jafu bih. Dwar l-għarfien fuq il- kanċer tas-sider tkellimna mas-Segretarju Parlamentari għas-Saħħa Chris Fearne, mad-Deputat Nazzjonlista u kelliem għas-saħħa Claudio Grech, mat-Tabib Josie Muscat u ma' Esther Sant, kampanjatriċi u rebbieħa fuq il-marda tal-kanċer. Chris Fearne Segretarju Parlamentari għas-Saħħa "Sfortunatament l-istatistika turi li l-kanċer tas-sider huwa fost l-aktar komuni kemm fl-Ewropa u anke f 'Malta, tant lis-sena li għaddiet mat-tliet mitt mara kienu affetwati. Però l-aħbar it-tajba hi li dan jista' jiġi evitat u trattat jekk jinqabad fi stadju bikri" qal Chris Fearne. Hu spjega kif id- Dipartiment tas-Saħħa għaddej b'ħidma ffukata u kontinwa sabiex l-kanċer tas-sider jinqabad kmieni kemm jista' jkun ħalli jkun trattat immedjatament qabel jinfirex. "Kull ġimgħa ċ-Ċentru Nazzjonali tal- Moniteraġġ tal-Kanċer jibgħat madwar 300 invit lin-nisa ta' bejn il-50-60 sena għal test bla ħlas tal-mammografija. Dan il-kunċett ta' moniteraġġ ifisser li persuna li tkun qed tħossha b'saħħitha u m'għandhiex sintomi, tiġi u tagħmel test partikolari sabiex jekk ikun hemm problema din tiġi maqbduda fi stat kmieni. Kemm ilu jsir dan il-moniteraġġ, diġà ġew identifikati u trattati 'l fuq minn 200 każ ta' kanċer tas- sider fi stadju bikri, li grazzi għal dan l-intervent ġie evitat li l-problema tkompli tinfirex" qal Fearne waqt li żvela qal li hu kkalkulat li madwar 60% tan-nisa jaċċettaw dan l-invit. "Id-Dipartiment tas- Saħħa matul f 'dan ix-xahar iddedikat għal ħarsien mill-kanċer tas-sider, jieħu l-opportunità sabiex iħeġġeġ aktar nisa biex jaċċettaw dan l-invit u jirrikorru fiċ-ċentru ta' Lascaris u jagħmlu dawn it-testijiet tant bżonjużi. Fl-istess waqt bi pjaċir, l-istatistika turi li fis-sena 2014 aktar minn 80% tan-nisa attendew sabiex jagħmlu t-tieni test tal-mammografija, f 'dan hekk imsejjaħ it-tieni ċiklu. Dawn il-figuri pożittivi juru l-kunfidenza ta' dawn in- nisa fis-servizzi ta' kwalità għolja offruti miċ-ċentru ta' Lascaris il-Belt Valletta. Wieħed huwa importanti li jiftakar li n-nisa Għawdxin li jirċievu dawn l-inviti, jingħataw is-servizz Għawdex stess" qal Fearne. Temm jgħid li bħala Segretarju Parlamentari għas-Saħħa jirringrazzja kemm lit-tim kollu taċ- Ċentru ta' Lascaris u kemm lit-tim kollu tal-Breast Clinic f 'Mater Dei tal- ħidma ddedikata tagħhom, tant li f 'Mater Dei jekk jaraw każ urġenti dan jingħata t-trattament illi jkun meħtieġ dakinhar jew l-għada stess. Claudio Grech Deputat Nazzjonalista u kelliem għas- saħħa "Inħoss li l-aktar għodda effettiva li għandna ninvestu fiha fuq din il-marda hija l-prevenzjoni u aktar u aktar l-edukazzjoni minn età żgħira. Għalkemm sar ħafna xogħol f 'dan ir-rigward fis-snin li għaddew, inħoss li issa rridu nagħmlu ħilitna kollha biex ma nħallu l-ebda ħajja tintilef sempliċement minħabba n-nuqqas ta' għarfien" qal Grech meta kien mitlub jikkummenta fuq l-għarfien ta' din il- marda. Hu semma li l-programmi ta' moniteraġġ li nbdew taħt l-aħħar amministrazzjoni kkontribwixxew ħafna lejn dan il-għan u issa hemm bżonn li jsir sforz akbar biex permezz tal-investiment f 'dawn l-inizzjattivi nsalvaw aktar ħajjiet. "Kif stqarrejna riċentament, il-PN jemmen li dan l-isforz preventiv jista' jissaħħaħ ħafna aktar jekk isiru sforzi konġunti mas-settur privat kif ukoll mal-NGOs involuti fis- settur sabiex ikun hemm konverġenza sħiħa tal-isforzi li jridu jsiru f 'pajjiżna." Grech saħaq li l-oppożizzjoni tistenna li l-Gvern ikompli fuq dak li nbeda fis-snin li għaddew u li jżid b'mod konsistenti aktar mediċini tal-onkologija li jistgħu jingħataw b'xejn lill-pazjenti li għandhom bżonnhom. "Bħala politiċi nħoss li ma nistgħux naċċettaw li f 'pajjiżna jkollna sitwazzjoni fejn il-ħajja ta' persuna tkun determinata mill-karità – irridu naħdmu flimkien biex il-fondi pubbliċi li jitpoġġew fis- servizz tas-saħħa jintużaw fejn l-aktar hemm bżonn u fejn il-pazjent u l-familja tiegħu waħdu ma jistax ilaħħqu." Grech temm jgħid li wasal iż-żmien li nagħtu ħafna aktar importanza lit- trattament lin-nisa li jirnexxielhom ifiequ minn din il-marda, speċjalment dawk li jkollhom bżonn kura prostetika. "Din il-kura m'għandiex tiġi kkunsidrata bħala xi ħaġa kożmetika iżda bħala parti integrali mill-proċess ta' fejqan u riabbilitazzjoni ta' min jgħaddi mit-trawma ta' dawn l-operazzjonijiet." PA3790/08 Construction of multilevel car park, courts and landscaped areas. The Ministry for Gozo gives notice to the public that a site selection exercise is being made available for consultation in connection with the application in caption as required by the Gozo and Comino Local Plan. The site selection H[HUFLVHPD\EHYLHZHGGXULQJRIÀFHKRXUVDWWKH0LQLVWU\IRU*R]RIURQWGHVN from Monday to Friday. The Ministry invites individuals and organizations to send their submissions by email to siteselection@mgoz.gov.mt Submissions must be sent to the Authority by not later than 31st October 2014 Frederick Attard fattard@mediatoday.com.mt "Ibżgħu biss jekk ma tagħmlux dan it- test li jaf isalvalkom ħajjitkom" "Il-kanċer tas-sider jibqa' wieħed mill- akbar kaġuni ta' mewt bil-kanċer fin-nisa"