Issue link: https://maltatoday.uberflip.com/i/1098847
9 Il-Ħadd 31 ta' Marzu 2019 | illum aktar nisa...spjegazzjoni pass pass in-numru tad-deputati nisa fil-Parlament Malti kien jitla' minn 10 għal 22 deputat. Interessanti li fl-istorja tal- Parlament Malti, jiġifieri fl-aħħar 72 sena, 27 mara biss irnexxielhom iservu fil- Parlament. Rapport wara l-ieħor, kemm tal-Eurostat u anke tal-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn il-Ġeneru (EIGE) poġġew lil Malta fost l-inqas pajjiżi li għandhom nisa parteċipattivi fil-politika u dan minkejja li f 'Malta 60% tal-gradwati huma nisa. X'ġara f 'pajjiżi oħra? Id-dokument iħares ukoll lejn dak li ġara f 'pajjiżi oħra li inkludew il-kwoti, fejn f 'pajjiżi bħall-Belġju, is-Serbja, il-Portugall, Spanja u Franza u oħrajn kien hemm żieda fl-ammont ta' kandidati nisa li ħarġu għall-elezzjoni jew li ġew eletti wara li dawn daħlu fis-seħħ. Id-dokument iħares b'mod partikolari lejn dak li ġara fl-Irlanda u dan minħabba diversi similaritajiet bejn iż- żewġ pajjiżi, inkluż fis-sistema elettorali. L-elezzjoni ġenerali Irlandiża tal-2016 kienet l-ewwel waħda li fiha kienu japplikaw il-kwoti. F'din l-elezzjoni, kien hemm żieda ta' 40% fl-ammont ta' parlamentari nisa li ġew eletti. Qabel din l-elezzjoni, l-għadd tan-nisa fil-Parlament Irlandiż qatt ma qabeż is-16%. B'kollox ikkontestaw 551 kandidat: 388 kienu rġiel (70.4%) filwaqt li 163 kienu nisa (29.6%). Dan kien l-akbar numru ta' nisa li qatt ikkontestaw elezzjoni ġenerali fl-Irlanda. Proposta wkoll biex ikun emendat l-Att dwar il- Finanzjament tal-Partiti Id-dokument jipproponi wkoll emendi fl-Att dwar il-Finanzjament tal-Partiti bl- għan li l-partiti politiċi jkunu jistgħu japplikaw għal fondi mill-Istat biex jintużaw mill- istess partiti għar-reklutaġġ ta' kandidati nisa, iħarrġuhom u anke jippromovuhom. Ngħiduha kif inhi, biex aktar nisa jkunu eletti fil- Parlament, importanti li mhux biss jiżdiedu s-siġġijiet parlamentari iżda li jkun hemm aktar nisa li jikkandidaw ruħhom. Għalhekk, din il-proposta hija intiża wkoll biex il-partiti jippruvaw joffru kandidatura bbilanċjata. Il-partiti politiċi se jkunu obbligati li jagħtu rendikont finanzjarju annwali lill- Kummissjoni Elettorali u li fih jispjegaw kif qed jintużaw dawn il-fondi. ...mela r-responsabbilitajiet tal-Kummissjoni Elettorali jridu jkun estiżi Ġaladarba l-partiti politiċi li japplikaw għal dawn il- fondi jridu jagħtu rendikont annwali lill-Kummissjoni Elettorali, dan ifisser li r-responsabbilitajiet tagħha jeħtieġ li jkunu estiżi. Għalhekk, id-dokument jipproponi li l-Kummissjoni Elettorali tkun obbligata li kull sena tagħmel awditjar dwar l-Ugwaljanza tal-Ġeneru f 'dawk il-partiti politiċi li jagħżlu li japplikaw għal fondi mill-Istat. L-istess Kummissjoni se tkun obbligata li tippubblika l-evalwazzjoni tagħha f 'rapport annwali fejn tagħti stampa ċara tal-inizjattivi u miżuri li l-partiti jkunu ħadu biex jippromovu l-ugwaljanza fil-politika. Il-Kummissjoni tkun tista' tagħmel ukoll ir- rakkomdazzjonijiet tagħha. Ġaladarba se jkollha dan ir-irwol, ma jagħmilx sens li din il-Kummissjoni tkun magħmula minn irġiel biss jew maġġoranza assoluta ta' rġiel u allura d-dokument konsultattiv jisħaq li din għandha tkun rappreżentattiva taż-żewġ sessi. Biex dan isir malajr kemm jista' jkun, id-dokument jipproponi li l-membri tal-Kummissjoni jiżdiedu. Tinħoloq Kummissjoni għal mainstreaming tal-ġeneru fil- Parlament Il-Kumitat Tekniku li ħadem fuq dan id-dokument qed jipproponi wkoll li l-Ispeaker jaħtar Kummissjoni biex tfassal Pjan Strateġiku u li xogħolha jkun li tassigura: • Kuxjenza dwar il-ħtieġa tal- mainstreaming tal-ġeneru fil-liġijiet u l-policies • Li n-nisa jkollhom rappreżentanza xierqa fil- kumitati parlamentari • Li jaddotta politika kontra d-diskriminazzjoni u l-fastidju • Li l-Parlament ikollu politika istituzzjonali kontra l-fastidju sesswali • Li l-Parlament joffri servizz ta' nursery u anke kmamar għall-familja • Skeda ta' laqgħat fejn is- sigħat ikunu adattati għall- Membri Parlamentari • Tiġi diskussa l-possibbilità li l-back benchers ikollhom l-opportunità li b'mod volontarju jagħżlu li jaħdmu full-time. Ġaladarba dan id-dokument jipproponi wkoll emendi Kostituzzjonali, dwar dawn ikun hemm bżonn l-approvazzjoni ta' żewġ terzi tal-Kamra tar-Rappreżentanti. 'Ma għandux ikollna diskriminazzjoni favur in-nisa' Il-pożizzjoni tiegħi fuq il-kwoti minn dejjem kienet ċara. Jekk in-nisa u l-irġiel huma ndaqs u kapaċi l-istess, allura ma għandux ikollna diskriminazzjoni favur in-nisa. Nistgħu nsejħulha b'ħafna ismijiet imma xorta tibqa' diskriminazzjoni favur il-mara. Hawn ħafna li huma favur din il-miżura u għandhom raġunijiet validi. Xorta, jiena, bħala mara, inħoss li din se sservi ta' skuża għal dawk li ma jemmnux li n-nisa u l-irġiel huma kapaċi indaqs biex jgħidu: "Dik qiegħda f 'dik il-pożizzjoni minħabba l-kwoti." Hemm min din ma ddejqux. Lili ddejjaqni. Dan ma jfisser xejn. Idejquni ħafna affarijiet fil-ħajja. Xi wħud lesta niġġieled għalihom. Oħrajn le. Il-kwoti huma xi ħaġa li mhux lesta niġġieled għalihom jew kontra tagħhom. J'Alla għandi żball jien. J'Alla din il-miżura twassal biex iżjed nisa jkunu f 'pożizzjoni fejn jistgħu jieħdu deċiżjonijiet effettivi. J'Alla leħen 'il mara jinstema' u jiġi stmat. 'Mekkaniżmu intelliġenti li jwarrab id- diskriminazzjoni' Is-sistema politika li nħaddmu hija magħrufa bhala demokrazija rappreżenattiva u dawk eletti rappreżentanti tal-poplu. B'dan infissru li għandu jkun hemm rappreżentanza xierqa tal-poplu kollu. Fil-mixja lejn id-demokrazija kien hemm dibattiti jaħarqu ta' kif il-poplu kollu seta' jkun irrappreżentat fil-Parlament u d-dinja tgawdi minn sistemi elettorali differenti. Dawk li kienu kontra rappreżentanza ġusta ħadmu biex jitwaqqfu strutturi u mekkaniżmi li jivvantaġġjaw minoranzi bħan-nobbli u l-kleru, bħas-Senat, biex ikomplu jgawdu poter a skapitu tal-poplu. In-nisa qajla ġew ikkunsidrati minkejja li dejjem ammontaw għal madwar nofs il- popolazzjoni u lanqas gawdew mid-dritt għall-vot. Hawn min jgħid li dawk kienu żminijiet oħra. Illum ukoll huwa żmien ieħor. Daħħalna mekkaniżmi biex biex ikun hemm proporzjonalità bejn il-partiti. Issa wasal iż-żmien li nagħmlu dan biex ikun hemm iktar propozjonalità bejn is-sessi. F'Malta qed jiġi propost mekkaniżmu temporarju biex din il-proporzjonalità tintlaħaq. Huwa mekkaniżmu li ma jbiddilx il-proċess preżenti imma jwessgħu. Għalhekk, fl-opinjoni tiegħi, dan huwa mekkaniżmu intelliġenti li jwarrab kull elementi ta' diskriminazzjoni biex jilħaq għan ġust. Godfrey Pirotta Mary Anne Lauri