Issue link: https://maltatoday.uberflip.com/i/1498712
15 editorjal illum • IL-ĦADD 7 TA' MEJJU 2023 ILLUM, MEDIATODAY LTD, VJAL IR-RIĦAN, SAN ĠWANN SĠN 9016 Tel: (356) 21 382741-3, 21 382745-6 • Fax: (356) 21 385075 Ittri u Kummenti, Imejl: illum@mediatoday.com.mt L -istat tal-midja Maltija mhix waħda perfetta jew idonja. U iva jeħtieġ li jkunu hemm l-istrutturi biex naraw li jkollna ġurnalisti ħielsa u oġġettivi. Hemm bosta problemi u dawn telgħu aktar fil-quċċata wara l-qtil tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia. Imma kien u huwa żball madornali li kull problema u soluzzjoni hija marbuta mal-kwistjoni tal-ġustizzja fil-konfront tal-assasinju ta' Caruana Galizia. Il-ġustizzja fil-konfront ta' dak li ġara ma' Caruana Galizia mhux l-uniku mod kif għandna nħarsu lejn l-istat ta' kemm hi ħielsa l-istampa f 'Malta. U f 'dan il- kuntest irridu nħarsu lejn ir-rapport tar- Reporters Sans Frontiers (RSF) li ta' kull sena joħorġu indiċi ta' fejn ikunu l-pajjiżi u għaliex. Ħaġa tal-iskantament, Malta spiċċat fl-84 post. Qabel Malta, insibu l-Polonja, l-Ungerija, il-Maċedonja, il-Montenegro, il-Panama, l-Armenja, il-Kongo, il- Malawi, l-Ukrajna, il-Kosta tal-Ivorju, l-Moldova u bosta pajjizi oħra li Alla jħares naraw kif jitrattaw id-drittijiet tal-bniedem aħseb u ara l-ħelsien ta' l-istampa. Malta bin-nuqqasijiet kollha tagħha għandha midja vibranti u diversa. Li taħdem kontra l-kurrent fejn il- ġurnalisti tagħha jiġu jaqgħu u jqumu mill-konsegwenzi. Għandha kmamar tal-aħbarjiet fejn l-Edituri għandhom il-possibilità li jiktbu li jridu. Għandha xandir pubbliku immonitorjat minn Awtorità tax-Xandir, immexxija miż-żewġ partiti ewlenin u għandna wkoll żewġ kmamar tal-aħbarjiet tal-partiti. Hija ovvja li l-RSF straħet fuq sors wieħed u sors li (allajbierek) hija magħrufa għall-antipatija li turi lejn il- kollegi tagħha fl-istess kamp. Ejja nibdew, inħarsu lejn l-ilmenti tal- RSF: 1. L-RSF titkellem fuq t-talbiet tal- Freedom of Information Requests (FOI). Li ma tgħidx, huwa li dawn isiru dejjem mix-Shi News u dejjem ikunu kontra din l-istess mediahouse u qatt fuq media houses oħra. FOIs li huma imminati biex jagħmku ħsara kummerċjali lil din il- media house. 2. L-RSF tgħid ċar u tond li ġurnalisti Maltin ikollhom ħafna SLAPPS. Fl-Istorja ta' Malta qatt ma ngħata bidu għall- ISLAPP action. L-uniku waħda li seta' kien hemm, kienet kontra din il-media house. It-theddida għall-istampa Maltija ġejja mil-libelli minn Maltin kontra Maltin stess. 3. L-RSF tilmeta li l-Gvern jagħti intervisti esklussivi lil dawk il-ġurnalisti tal-għażla tagħhom. Bħallikieku din hija problema endemika Maltija. Mhux hekk jiġri f 'kull pajjiż. 4. L-RSF tgħid li l-għajnuna tal- Covid-19 ingħatat lill-media tal-partiti politiċi. Gidba! L-għajnuna ngħatat lil kullħadd, kull min għandu xi forma ta' reġistrazzjoni bħala media house u jimpjega lin-nies. Ovjament meta ngħatat l-għajnuna s-sors tal-RSF, ma kellhomx impjegati. 5. L-RSF tilmenta fuq diskriminazzjoni fl-għoti tal-fondi pubbliċi. Imma l-fatti juru li kullħadd irċieva fondi: It-Times of Mala, in-Net, il-Lovin Malta u Newsbook. U wkoll, kulħadd jirċievi reklami tal- Gvern. 6. L-RSF tilmenta li rappreżentanti ta' gruppi ta' minorità ma jaħdmux fin-newsrooms. Mhu veru xejn, anzi ħafna nies fin-Newsbook, MaltaToday u anke Lovin Malta huma nies li kienu jimmilitaw fi gruppi. 7. L-RSF tgħid li n-newsrooms huma dominati mill-irġiel. Heqq, mhux Malta biss. Imma imbgħad fit-Times of Malta, il-MaltaToday, il-PBS u anke Newsbook hemm nisa f 'postijiet maniġerjali. 8. L-RSF tgħid li r-rakkomandazzjonjiet tal-Kummissjoni Caruana Galizia ma ġewx implementati. Xi wħud le u xi wħud iva. 9. L-RSF tgħid li l-Gvern joħroġ press cards u mingħajrhom ma tistax tattendi konferenzi stampa. Apparti li ħadd ma jistaqsik għall-press card, ta' min nistaqsu, liema pajjiż mid-dinja tal-punent m' għandhomx xi forma ta' identità għall- ġurnalisti tagħhom? Il-kumment tal-aħħar dwar dan l-indiċi jew rating tal-RSF hu wieħed. Filwaqt li naqblu li fadal ħafna x'isir, is-sitwazzjoni mhix ħażina daqs kemm ġiet deskritta fir- rapport li ġie ippreżentat. Li verament jeħtieġ f 'pajjiżna huwa ta' aktar għaqda bejn il-midja u l-ġurnalisti. Kif ukoll deċiżjoni konxja mill-Gvern biex jgħin finanzjarjament il-media houses. Ngħixu f 'ambjent ġurnalistiku fejn m'hemmx il-biża' ta' qabel, kieku ma jkunx hemm episodji fejn anke jiġu ppubblikati data ristretta u b'divjet tal-Qorti. L-RSF għandha toqgħod attenta li ma tintużax bħala paraventu minn dawk li għandhom preġuddizji kbar u għira għal min hu aktar kapaċi u għaqli bħala ġurnalist jew media house. Rapport li ma jagħmilx ġieħ lil min għamlu