Issue link: https://maltatoday.uberflip.com/i/791649
Aħbarijiet 11 Il-Ħadd 26 ta' Frar 2017 | illum Thursday TVM 20:50 obeżi u aktar nies kumbinazzjoni? kumbinazzjoni? il-ġimgħa, ġie mħabbar li Malta għandha r-raba' l-għola rata ta' tfal obeżi fl-Ewropa, b'aktar minn 40% tat-tfal Maltin, għandhom piż żejjed isaħħaħ il-fatt li bħala pajjiż hemm bżonn li jkun hawn aktar edukazzjoni dwar in-nutrizzjoni, ħajja sana u eżerċizzju. Ilum id-dieta tal-Maltin tinkludi aktar laħam aħmar, ħobż, għaġin u qali minn qatt qabel Id-dieta tal-Maltin inbidlet tul is-snin, hekk kif biż- żmien tjieb il-livell tal-ħajja tan-nies. Qabel is-seklu 19, id-dieta tal-poplu Malti kienet tikkonsisti primarjament minn ħobż tax-xgħir (barley bread), ġobon mill-ħalib ta' nagħaġ u mogħoż, żebbuġ, frott imqadded u ftit ħut meta jkun fl-istaġun. Ir-rapport jiddeskrivi kif fl-antik, il-Maltin kienu "jieklu abbundanza minn dak kollu li jkun ta' staġun, u jixorbu ammont moderat ta' nbid." Barra minn hekk, dak iż- żmien in-nies kienu jimxu distanzi twal u l-maġġorpati tax-xogħlijiet kienu fiżiċi. Mal-mogħdija taż-żmien, id-dieta tal-Maltin bdiet tinkludi aktar ħobż, għaġin u laħam; ingredjenti li qabel ma kinux parti mid-dieta tipika Maltija. Illum il-Maltin jieklu ħafna aktar karboidrati, xaħam, zokkor irfinat, ikel moqli u laħam aħmar. Bejn l-ewwel stħarriġ tal-1983 u dak li sar fl-2016 irriżulta li fi 33 sena biss, il-bidla fid-dieta tal-Maltin saret tinkludi ħafna aktar karboidrati u zokkor u naqas b'mod sostanzjali l-ammont ta' eżerċizzju fiżiku. Minkejja l-pariri u t-twissijiet, id- dijabetiċi mhumiex jirranġaw id-dieta u jżidu l-eżerċizzju L-istudju kompla juri li minkejja d-dijanjożi ta' dijabete u pariri għal dieta aħjar u żieda fl-eżerċizzju, il-maġġoranza tal-pazjenti li jbatu bid-dijabete mhumiex ibiddlu l-istil tal-ħajja tagħhom u għaldaqstant jiggravaw is-sitwazzjoni tagħhom. "Jidher li hemm diffikultà ġenerali biex jinbidel l-istil tal-ħajja, fejn jidħol l-eżerċizzju u l-konsum ta' ikel aktar san," tenna r-rapport, "minħabba fatturi soċjoekonomiċi u kulturali li diffiċli jinbidlu." Ir-rapport għaldaqstant irrakkomanda li jkun aktar faċli kieku tibda tiġi mgħallma atitudni aktar sana fost it-tfal, bit-tama li dawn jikbru aktar konxji tas-saħħa u l-eżerċizzju. Maltin, għandhom piż żejjed isaħħaħ il-fatt li bħala pajjiż hemm bżonn li jkun hawn aktar edukazzjoni dwar in-nutrizzjoni, ħajja sana u eżerċizzju. qali minn qatt qabel Id-dieta tal-Maltin inbidlet tul is-snin, hekk kif biż- żmien tjieb il-livell tal-ħajja tan-nies. Qabel is-seklu 19, id-dieta tal-poplu Malti kienet tikkonsisti primarjament minn ħobż tax-xgħir (barley bread), ġobon mill-ħalib ta' nagħaġ u mogħoż, żebbuġ, frott imqadded u ftit ħut meta li jkun ta' staġun, u jixorbu ammont moderat ta' nbid." Barra minn hekk, dak iż- żmien in-nies kienu jimxu distanzi twal u l-maġġorpati tax-xogħlijiet kienu fiżiċi. Mal-mogħdija taż-żmien, id-dieta tal-Maltin bdiet tinkludi aktar ħobż, għaġin u laħam; zokkor irfinat, ikel moqli u laħam aħmar. Bejn l-ewwel stħarriġ tal-1983 u dak li sar fl-2016 irriżulta li fi 33 sena biss, il-bidla fid-dieta tal-Maltin saret tinkludi ħafna aktar karboidrati u zokkor u naqas b'mod sostanzjali l-ammont ta' eżerċizzju fiżiku. jirranġaw id-dieta u jżidu l-eżerċizzju L-istudju kompla juri li minkejja d-dijanjożi ta' dijabete u pariri għal dieta aħjar u żieda fl-eżerċizzju, il-maġġoranza tal-pazjenti li jbatu bid-dijabete mhumiex ibiddlu l-istil tal-ħajja tagħhom u għaldaqstant jiggravaw is-sitwazzjoni tagħhom. "Jidher li hemm diffikultà ġenerali biex jinbidel l-istil tal-ħajja, fejn jidħol l-eżerċizzju u l-konsum ta' ikel aktar san," tenna r-rapport, "minħabba fatturi soċjoekonomiċi u kulturali li diffiċli jinbidlu." Ir-rapport għaldaqstant irrakkomanda li jkun aktar faċli kieku tibda tiġi mgħallma atitudni aktar sana fost it-tfal, bit-tama li dawn jikbru aktar konxji tas-saħħa u l-eżerċizzju. F'dawn l-aħħar 30 sena, id-dieta tal-Maltin saret tinkludi ħafna aktar karboidrati u zokkor, filwaqt li l-eżerċizzju fiżiku naqas b'mod sostanzjali Ikun ħafna aktar faċli li tiġi mgħallma attitudni ta' ħajja sana fost it-tfal